Vergi Mükelleflerinin Memnuniyet, Beklenti ve Umut Düzeylerinin Vergi Gayretine Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz

Serdar Şahin

Journal of Research in Economics, Politics & Finance, 2025, vol. 10, issue 3, 1336-1365

Abstract: Çalışmanın amacı; Türkiye’de gelir ve kamu hizmetlerinden memnuniyet düzeyi ile geleceğe yönelik umut ve beklenti düzeylerinin vergi gayreti üzerindeki etkisinin tespit edilmesidir. Çalışmada 2004-2023 yılları arası dönem için kurulan 6 farklı model, 26 bölgeyi kapsayan TÜİK İstatistiki Bölge Birimi Sınıflaması (İBBS) Düzey 2 verileri kullanılarak panel veri analizi yöntemiyle araştırılmıştır. Analiz sonucunda; memnuniyet, beklenti ve umut düzeyi vergi gayreti üzerinde tüm modellerde istatistiksel olarak anlamlı olarak bulunmuştur. Ancak beklentinin aksine, gelir ve kamu hizmetlerine yönelik memnuniyet, beklenti ve umut düzeylerindeki artışların vergi gayretini azaltıcı yönde bir etki gösterdiği görülmüştür. Bu sonuç bir yandan mevcut memnuniyet düzeyinin vergi gayretini artıracak düzeyde olmadığı şeklinde yorumlanabileceği gibi diğer yandan ulaşılan memnuniyet seviyesine doygunluk nedeniyle vergisel yükümlülüklerin göz ardı edildiği şeklinde de yorumlanabilecektir. Bununla birlikte beklentiye uygun bir şekilde, denetim faaliyetlerindeki ve kişi başına düşen gelirdeki artışların vergi gayretini artırdığı tespit edilmiştir. Aynı şekilde işsizlik oranının azalması da vergi gayretine pozitif etkide bulunmaktadır. Çalışma, değişkenlerin, bireylerin vergi ödeme motivasyonları üzerinde önemli etkileri olabileceğini göstermektedir. Sonuç olarak maliye politikalarının tasarımında ekonomik değişkenlerin yanı sıra vatandaşların kamu hizmetlerinden ve kişisel gelirlerinden memnuniyet düzeyleri ile geleceğe yönelik beklenti ve umut düzeylerinin dikkate alınmasının vergi gayretinin artırılmasında etkili olacağı kanaatine ulaşılmıştır.

Keywords: Vergi Gayreti; Kamu Hizmetlerinden Memnuniyet; Umut ve Beklenti (search for similar items in EconPapers)
JEL-codes: H21 H26 J28 (search for similar items in EconPapers)
Date: 2025
References: Add references at CitEc
Citations:

Downloads: (external link)
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4933458 (application/pdf)

Related works:
This item may be available elsewhere in EconPapers: Search for items with the same title.

Export reference: BibTeX RIS (EndNote, ProCite, RefMan) HTML/Text

Persistent link: https://EconPapers.repec.org/RePEc:ahs:journl:v:10:y:2025:i:3:p:1336-1365

DOI: 10.30784/epfad.1713576

Access Statistics for this article

More articles in Journal of Research in Economics, Politics & Finance from Ersan ERSOY
Bibliographic data for series maintained by Ersan Ersoy ().