OʻZBEK FILOLOGIK TERMINOLOGIYASIDA -IZM QOʻSHIMCHASINING ETIMOLOGIK VA MORFOLOGIK TAHLILI

Barno Qodirova ()

Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари / Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук / Actual Problems of Humanities and Social Sciences., 2025, vol. 5, issue 7, 145-149

Abstract: Ushbu maqolada “-izm” qoʻshimchasining oʻzbek filologik terminologiyasidagi etimologik manbalari, morfologik shakllanishi, lingvistik funksiyasi hamda semantik jihatlari keng koʻlamda tahlil qilingan. “-izm” affiksining qadimgi yunoncha “-ismos”, lotincha “-ismus”, fransuzcha “-isme” shakllari orqali boshqa tillarga, jumladan rus va undan oʻzbek tiliga oʻtgan evolyutsion yoʻli izohlangan. Maqolada rus va ingliz manbalariga tayangan holda ushbu qoʻshimchaning ot, sifat va baʼzan feʼl asosidan yasalgan terminlarni shakllantirishdagi roli yoritiladi. Shuningdek, transliteratsiya yoʻli orqali oʻzbek tiliga oʻzlashgan ilmiy, adabiy, falsafiy va stilistik terminlarning shakl va mazmun jihatidan milliy tilga moslashganligi koʻrsatiladi. Statistik tahlil asosida adabiyotshunoslik va tilshunoslik sohalariga oid jami 47 ta “-izm” qoʻshimchali terminlar aniqlanib, ularning kelib chiqish manbalari (lotin, yunon, fransuz, rus va b.), semantik guruhlari (adabiy oqimlar, til hodisalari, stilistik birliklar) boʻyicha taqsimoti jadval va grafiklar bilan koʻrsatilgan.

Keywords: filologik terminologiya; etimologiya; morfologiya; transliteratsiya; adabiyotshunoslik; tilshunoslik; oʻzlashma terminlar; lotin tili; yunon tili; terminologik tizim; semantik tahlil; lingvistik model. (search for similar items in EconPapers)
Date: 2025
References: Add references at CitEc
Citations:

Downloads: (external link)
https://scienceproblems.uz/index.php/journal/article/view/3732 (application/pdf)

Related works:
This item may be available elsewhere in EconPapers: Search for items with the same title.

Export reference: BibTeX RIS (EndNote, ProCite, RefMan) HTML/Text

Persistent link: https://EconPapers.repec.org/RePEc:dbw:scipro:v:5:y:2025:i:7:p:145-149:id:3732

Access Statistics for this article

Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари / Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук / Actual Problems of Humanities and Social Sciences. is currently edited by Isanova Feruza

More articles in Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари / Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук / Actual Problems of Humanities and Social Sciences. from Scienceproblems.uz
Bibliographic data for series maintained by Isanova Feruza ().