19. Yüzyılda Osmanlı kırsalında ekonomik ve sosyal yapı

Sefer Şener
Additional contact information
Sefer Şener: 18 Mart Üniversitesi

Iktisat Isletme ve Finans, 2008, vol. 23, issue 262, 112-141

Abstract: Temettüat defterleri 19. yüzyıl Osmanlı Sosyal ve İktisadi tarihi üzerine önemli bilgiler içeren kaynaklar durumundadır. İktisadi ve mali sıkıntılara çözüm bulmak amacıyla Tanzimat ile birlikte önemli reformlar gerçekleştirilmiştir. Diğer alanlarda olduğu gibi mali alanda da Avrupa’nın etkisi yeni düzenlemelere yansımıştır. Mali alanda yapılan çalışmaların en kapsamlılarından bir tanesi de temettüat defterleridir. İlk Temettüat sayımları 1840 (1256) yılında yapılmıştır. Ardından Tanzimat’ın uygulandığı tüm yerlerde 1844 (1260) tarihinde hem köy hem kişi sayımları yapılmıştır. 1844 yılı Temettüat defterleri 1845 yılında yapılması düşünülen vergi düzenlemesi ile ilgili olarak ayrıntılı şekilde tutulmuştur. Halkın tüm menkul ve gayrimenkulleri ile birlikte hane reislerinin bir yıllık meslek gelirlerinin tespiti yapılmıştır. Ayrıca söz konusu gelirlere göre alınan vergi miktarları da bu defterlerde yer almaktadır. Bu açıdan aile reislerinin iktisadi imkânlarını tespit ederek, ekonomik gücüne, senelik kazancına göre tarh edilecek verginin düzenlenmesine yönelik olarak bazı doğu eyaletleri dışında Osmanlı Devleti’nin önemli bir kesiminde emlâk, arazi ve hayvan sayımları yapılmıştır. Bu sayımlar nüfus hakkında da önemli bilgilere ulaşmamızı sağlamaktadır. Tahrirler ve sayımlar Osmanlı taşrasıyla ilgili önemli istatistikî bilgiler mahiyetindedir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde Temettüat Defterleri (Emlak, Arazi, Hayvanat ve Temettüat), Maliye’den Müdevver Defterler ve Kamil Kepeci tasnifi içinde bu defterler yer almaktadır. Bu defterlerin büyük bir kısmı 1844–1845 (1260–1261) yıllarında yapılan tahrirlere ait bulunmaktadır. Çalışma bu defterlere dayanılarak hazırlanmıştır.

Keywords: temettüat defterleri; 19. yüzyıl; osmanlı ekonomisi (search for similar items in EconPapers)
JEL-codes: N30 N33 N34 N35 N53 (search for similar items in EconPapers)
Date: 2008
References: Add references at CitEc
Citations:

There are no downloads for this item, see the EconPapers FAQ for hints about obtaining it.

Related works:
This item may be available elsewhere in EconPapers: Search for items with the same title.

Export reference: BibTeX RIS (EndNote, ProCite, RefMan) HTML/Text

Persistent link: https://EconPapers.repec.org/RePEc:iif:iifjrn:v:23:y:2008:i:262:p:112-141

Ordering information: This journal article can be ordered from
http://www.iif.com.t ... ew/iif.2008.262.5776

Access Statistics for this article

Iktisat Isletme ve Finans is currently edited by Ali Bilge

More articles in Iktisat Isletme ve Finans from Bilgesel Yayincilik
Bibliographic data for series maintained by Ali Bilge ().