Risk Algısındaki Ve Risk İştahındaki Değişmelerin Bankacılık Sisteminin Sağlamlığına Etkileri: Türkiye Örneği

Nimet Varlık and Serdar Varlık
Additional contact information
Nimet Varlık: Kırıkkale Üniversitesi, İktisat Bölümü
Serdar Varlık: Hitit Üniversitesi, İktisat Bölümü

No 219, EY International Congress on Economics II (EYC2015), November 5-6, 2015, Ankara, Turkey from Ekonomik Yaklasim Association

Abstract: Küresel likiditenin genişlediği, oynaklıkların ve belirsizliklerin azaldığı dönemlerde, yatırımcıların risk iştahındaki artış Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere (GOÜ) yönelik kısa vadeli sermaye akımlarını tetiklerken, bankacılık sektörünün bilançosu genişlemektedir. Buna karşın, küresel finansal piyasalarda likiditenin daralması, oynaklıkların ve belirsizliklerin yükselmesi yatırımcıların risk iştahını azaltmakta, risk algısını yükseltmekte ve bu nedenle yatırımcılar risk almaktan kaçınmaktadırlar. Bu durum, GOÜ’lerin finansal varlıklarına yönelik talebi azaltmakta ve böylece sermaye akımlarının durmasına ya da sermaye çıkışlarına neden olarak bankacılık sektörünün bilanço yapısına zarar vermektedir. Çalışmanın amacı, risk iştahındaki ve risk algısındaki değişmelerin Türkiye’de bankacılık sisteminin sağlamlık düzeyini nasıl etkilediğini Vector Autoregression (VAR) modeli kullanarak incelemektir. Bu çerçevede, öncelikle, bankacılık sektörünün bilanço yapısını değerlendirmek için Temel Bileşenler Analizi (Principal Component Analysis; PCA) yöntemi ile 2002Q4-2014Q4 dönemini kapsayan bankacılık sağlamlık endeksi (BSE) oluşturulmuştur. BSE, bankacılık kesiminin sermaye yeterliliği, aktif kalitesi, kârlılık, gelir-gider, faiz, kur ve kredi riski değişkenlerinden oluşmaktadır. Çalışmada, Türkiye ekonomisi için risklilik ölçütü olarak belirlenen değişkenler; JP Morgan tarafından geliştirilen ülke risk primi (EMBI+TR; baz puan) endeksi ve Morgan Stanley tarafından geliştirilen borsa performansı (MSCI TR) endeksidir. EMBI+TR kamu kesiminin geri ödeme problemini yansıtırken, MSCI TR ise yatırımcıların borsa için risk algılarını göstermektedir. Ayrıca, küresel risk iştahındaki dalgalanmaları açıklamak için Chicago Board Options Exchange tarafından geliştirilen VIX endeksi kullanılmaktadır. BSE dışındaki bu değişkenler modelde logaritmik biçimde kullanılmaktadır. Diğer taraftan, Amerika Birleşik Devletleri Merkez Bankası’nın (FED) politika faiz oranına modelde dışsal değişken olarak yer verilmektedir. Etki-tepki fonksiyonlarına göre, EMBI+TR ve VIX endekslerindeki artışın bankacılık sisteminin sağlamlık düzeyini kısa dönemde olumsuz yönde etkilediği bulgusuna ulaşılmaktadır. Buna karşın, MSCI TR’deki artışın bankacılık sisteminin sağlamlığını kısa dönemde olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Ayrıca, varyans ayrıştırması bulguları EMBI+TR’deki artışın BSE’deki değişimleri diğer risklilik ölçütlerinden daha fazla açıkladığını göstermektedir.

Keywords: Risk Algısı; Risk İştahı; Bankacılık Sağlamlık Endeksi; Temel Bileşenler Analizi; Vector Autoregression (VAR) Model (search for similar items in EconPapers)
JEL-codes: F65 G11 G15 (search for similar items in EconPapers)
Pages: 4 pages
Date: 2015
New Economics Papers: this item is included in nep-ara and nep-cwa
References: Add references at CitEc
Citations:

Downloads: (external link)
http://ekonomikyaklasim.org/eyc2015/userfiles/downloads/_Paper%20219.pdf (application/pdf)

Related works:
This item may be available elsewhere in EconPapers: Search for items with the same title.

Export reference: BibTeX RIS (EndNote, ProCite, RefMan) HTML/Text

Persistent link: https://EconPapers.repec.org/RePEc:eyd:cp2015:219

Access Statistics for this paper

More papers in EY International Congress on Economics II (EYC2015), November 5-6, 2015, Ankara, Turkey from Ekonomik Yaklasim Association
Bibliographic data for series maintained by Ozan Eruygur ().