Instytucjonalizacja przestrzeni społecznej poprzez dobra publiczne

Jerzy Kleer

Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics, 2014, issue 5, 29-52

Abstract: Celem artykułu jest próba przedstawienia przyczyn destrukcji przestrzeni społecznej, stanowiącej obszar wspólnego działania jednostek oraz większych grup ludzkich, w ramach zorganizowanych organizmów. Destrukcja jest skutkiem łamania obowiązujących norm porządku instytucjonalnego zarówno formalnego, jak i nieformalnego. Rodzi to liczne patologie, stanowiące syndrom braku zaufania, strachu i chciwości. Jest to zjawisko powszechne wskutek globalizacji i rewolucji informacyjnej. Destrukcja przestrzeni społecznej, w tym także publicznej, ma główne źródła w pojawieniu się z jednej strony jednolitej formy gospodarowania w postaci gospodarki rynkowej, a z drugiej istnienia zróżnicowanych systemów politycznych, społecznych i kulturowych w poszczególnych państwach. Na początku lat 90. XX w. próbowano narzucić jednolity model rozwoju oparty na teorii neoliberalnej (co w dużej mierze udało się osiągnąć), który w dużym stopniu jest odpowiedzialny za ową destrukcję. Destrukcja przestrzeni społecznej ma miejsce na poziomie światowym i państwowym. Jeśli na poziomie światowym przejawia się głównie w postaci braku ładu światowego i różnych typach rywalizacji, to na poziomie państw ma bardziej zróżnicowany charakter. Na obu jednak poziomach ma miejsce łamanie obowiązującego porządku instytucjonalno­‑prawnego. Destrukcja na poziomie światowym w istotny sposób wpływa na destrukcję na poziomie państwowym, jednakże decydujący, a także specyficzny wpływ mają w tym czynniki wewnętrzne. Destrukcja przejawia się olbrzymim zróżnicowaniem dochodowym, załamaniem rynku pracy, minimalizacją podaży dóbr publicznych, powiązaniem sił politycznych z biznesem oraz korupcjogennością, w tym także elit politycznych. Przywracanie ładu w przestrzeni publicznej może mieć miejsce poprzez wykorzystanie koncepcji globalnych dóbr publicznych. Proces ten może mieć charakter wieloetapowy, a globalne dobra publiczne muszą się charakteryzować: niesprzecznością z regułami gospodarki rynkowej, neutralnością ideologiczną, świadomością (przystąpienie do uczestnictwa w nich musi być dobrowolne). W początkowym okresie w tym procesie mogą uczestniczyć głównie państwa.

Keywords: instytucjonalizacja; dobra publiczne; przestrzeń społeczna; destrukcja (search for similar items in EconPapers)
JEL-codes: F02 F50 F55 H19 H40 H50 (search for similar items in EconPapers)
Date: 2014
References: View references in EconPapers View complete reference list from CitEc
Citations:

Downloads: (external link)
http://www.journalssystem.com/gna/pdf-100873-33065 Full text (application/pdf)

Related works:
This item may be available elsewhere in EconPapers: Search for items with the same title.

Export reference: BibTeX RIS (EndNote, ProCite, RefMan) HTML/Text

Persistent link: https://EconPapers.repec.org/RePEc:sgh:gosnar:y:2014:i:5:p:29-52

Access Statistics for this article

Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics is currently edited by Marek Gruszczyński, Grzegorz Konat

More articles in Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics from Warsaw School of Economics Contact information at EDIRC.
Bibliographic data for series maintained by Grzegorz Konat ().